Wetenschappelijk onderzoek
Variabel ziektebeloop bij myotone dystrofie
Myotone dystrofie; het is een van de meest voorkomende en misschien wel de meest variabele…
Lees verder
Drie onderzoeksgroepen werken binnen het Onderzoeksprogramma Gentherapie aan gentherapie voor drie verschillende spierziekten. Het onderzoeksteam in het Radboudumc is nu anderhalf jaar bezig en richten zich op myotone dystrofie. Onderzoeksleider prof. dr. Hans van Bokhoven vertelt welke stappen zij al hebben gezet.
Op zoek naar een manier om iets weg te krijgen
“Myotone dystrofie is een erfelijke aandoening, waarbij vooral de spieren zijn aangedaan. Bij deze spierziekte kunnen de spieren moeilijk ontspannen en worden de spieren steeds zwakker. Veel genetische aandoeningen geven problemen omdat er iets ontbreekt. Het lichaam maakt een bepaald eiwit niet meer aan. Dan kan je zoeken naar een manier om dat aan te vullen. Bij myotone dystrofie zit het anders. De ziekte wordt veroorzaakt door een fout in een stukje DNA dat zich steeds herhaalt. Hoe langer deze herhaling, hoe ernstiger de ziekte is en hoe eerder symptomen van de ziekte optreden. We moeten dus niet zoeken naar een manier om iets aan te vullen, maar om iets weg te krijgen.”
De weg terugvinden
“Enkele jaren geleden is het ons in het laboratorium gelukt om met behulp van de ‘moleculaire schaar’ de DNA-fout te verwijderen uit spiercellen. De spiercellen bleken hierna geen kenmerken van de ziekte meer te vertonen. Deze kennis wilden we toepassen op spierstamcellen. Deze cellen worden in het laboratorium gerepareerd met de moleculaire schaar. Na de reparatie kunnen de gecorrigeerde stamcellen via de bloedvaten worden teruggegeven aan de patiënt. Deze spierstamcellen weten zelf de weg naar het aangedane weefsel te vinden, omdat deze plekken signalen afgeven dat het daar niet goed gaat. Voor nu focussen we ons vooral op de spieren, omdat we daar de gecorrigeerde cellen naartoe willen krijgen.”
Gezond stukje terugplaatsen
“Om de fout uit het DNA te knippen, wordt de hele reeks eruit geknipt. Hiermee is dus ook het oorspronkelijke stukje genetische informatie weg. Het is niet bekend of deze verwijdering nadelige gevolgen heeft. Daarom willen we na het knippen het goede stukje er weer tussen zetten.”
“Wat we van tevoren hoopten, lijkt gelukt. In het model van de ziekte hebben we de erfelijke fout kunnen knippen en daarvoor in de plaats een gezond stukje terug kunnen plaatsen. Daarnaast laten de eerste resultaten zien dat de getransplanteerde spierstamcellen van het model voor de ziekte voor langere tijd kunnen overleven. We kijken nu of de cellen ook meewerken aan spierherstel.”
Een moeilijke weg bewandelen
“We bewandelen een moeilijke weg, dat weten we. En het is een hele uitdaging, maar we zetten iedere keer weer stapjes. En deze stappen zijn veelbelovend. De komende jaren gaan we hard aan de slag om in het laboratorium te bepalen of de gerepareerde spierstamcellen in staat zijn om ziek spierweefsel te herstellen om van daaruit toe te werken naar klinisch vervolgonderzoek in patiënten met myotone dystrofie.”
