De functie van DUX4 in het afweersysteem en de gevolgen voor FSHD

Facioscapulohumerale spierdystrofie (FSHD) is een erfelijke spierziekte waarbij een progressief verlies van spierkracht in de spieren van het gezicht, de schouders, en de bovenarmen voorkomt. FSHD wordt veroorzaakt door de foutieve aanwezigheid van het eiwit DUX4 in de spieren, wat uiteindelijk leidt tot het afsterven van de spiercellen.

Natuurlijke rol

In dit project zijn de onderzoekers op zoek gegaan naar de aanwezigheid van het eiwit DUX4 in het afweersysteem. Bij zowel gezonde personen, als bij mensen met FSHD zijn er aanwijzingen voor de aanwezigheid van het eiwit DUX4 in de zwezerik, maar de exacte eigenschappen van DUX4 in deze organen is niet bekend. Dit orgaan speelt een belangrijke rol in het afweersysteem. Het DUX4 eiwit is niet in andere weefsels van het afweersysteem gevonden, wat mogelijk wijst op een natuurlijke rol van het eiwit in de zwezerik. “We vonden namelijk dat de aanwezigheid van dit eiwit in het afweersysteem lang niet altijd gevolgen heeft voor de werking van dit systeem”, legt dr. Jessica de Greef uit. “Nu is het dus zaak om te bepalen wat de exacte rol van DUX4 in de zwezerik is en verder te onderzoeken of bij FSHD-patiënten meer DUX4 eiwit aanwezig is in de zwezerik.”

Nieuw FSHD-model

De onderzoekers hebben niet alleen gekeken naar dit eiwit, maar ook naar de aanwezigheid van afweercellen en cytokinen in weefsels en bloed van FSHD-patiënten en in een model voor de ziekte. In het kader van het FSHD Expertise centrum Nederland wordt in Nijmegen ook onderzoek gedaan naar cytokinen in bloed van FSHD-patiënten en dit sluit heel mooi aan op het onderzoek. Cytokinen zijn moleculen, de boodschappers tussen de afweercellen, die een belangrijke rol spelen in het afweersysteem. “Hiervoor is een nieuw FSHD-model onderzocht. De spieren van dit model zijn zwakker en er komt veel spierschade voor. Net als in de spieren van patiënten, vonden we verschillende soorten afweercellen en cytokinen in de spieren van het model voor de ziekte. Het model kan dus goed gebruikt worden voor onderzoek naar spierschade en spierzwakte bij FSHD.”

Een veilige therapie

Dat was nog niet alles. De onderzoekers hebben ook gekeken naar de bijdrage van afweercellen aan de spierschade en spierzwakte bij FSHD. “We vonden een cytokine die de hoeveelheid DUX4 eiwit in spiercellen kan verhogen. Deze cytokine is in verhoogde mate aanwezig in het bloed van FSHD-patiënten. Het model voor de ziekte hebben we behandeld met antistoffen gericht tegen dit cytokine. Helaas zagen we in een eerste experiment geen verbetering in spierkracht en spierschade. Het goede nieuws is wel dat de behandeling niet leidt tot ernstige bijwerkingen.” De onderzoekers zullen nog verder onderzoek doen naar dit cytokine.