Prof. dr. ir. Silvère van der Maarel
Silvère van der Maarel is humaan geneticus in het LUMC. Hier doet hij onderzoek naar de rol van genetica en epigenetica bij de spierziekte FSHD.
De spierziekte FSHD wordt veroorzaakt door de lossere verpakking van de D4Z4 repeat, een variabel stuk herhalend DNA, in de spiercellen. Hierdoor komt het DUX4-eiwit, wat normaal niet voorkomt in de spier, in de spieren tot leven en veroorzaakt het spierschade. Het doel van dit onderzoek is om de precieze structuur van de D4Z4 repeat uit te pluizen.
Uit eerder onderzoek is gebleken dat de structuur van de D4Z4 repeat niet bij iedereen hetzelfde is. Maar het is nog niet bekend of de verschillen in structuur ook het ziektebeloop van FSHD kunnen beïnvloeden. Door technische beperkingen was het tot nu toe moeilijk de D4Z4 repeat in detail te bestuderen. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de genetica maken dit nu mogelijk.
In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van de nieuwste technieken op het gebied van DNA onderzoek om de precieze structuur van de D4Z4 repeat en de variaties hierin in kaart te brengen. Hierbij zal gericht worden op FSHD families met een uitzonderlijk ziektebeeld, zoals families met een milde vorm van de ziekte. Zo kan de relatie tussen de D4Z4 repeat structuur en het beloop van de ziekte bestudeerd worden. Dit zal meer inzicht geven in het de oorzaak en het beloop van de ziekte, en nieuwe strategieën voor therapie opleveren.
De onderzoekers hebben drie variaties van de D4Z4 repeat nauwkeurig bestudeerd en het voorkomen ervan bij mensen met FSHD en gezonde mensen onderzocht. De eerste variant bleek geen invloed te hebben op het ziektebeloop. De tweede variant bleek wel klinische consequenties te hebben. Deze variant veroorzaakt FSHD, maar alleen in combinatie met een erfelijke fout in het SMCHD1 gen, een bekende oorzaak van FSHD. De derde variant die de onderzoekers bestudeerden was duidelijk van invloed op het ziektebeloop. Mensen met deze variant maken een klein beetje van het schadelijke DUX4-eiwit aan, maar niet genoeg om er ziek van te worden. Dit is belangrijke kennis voor het ontwikkelen van een therapie voor FSHD. Het betekent dat een mogelijke therapie voor FSHD niet alle DUX4 hoeft te verwijderen of te voorkomen.
Dankzij de nieuwe technieken hebben de onderzoekers meer inzicht gekregen in het complexe ziektemechanisme van FSHD. Deze technieken zullen waar nodig ook worden gebruikt bij het stellen van de diagnose FSHD.
Prof. dr. ir. Silvère van der Maarel
LUMC
€ 100.000,-
Silvère van der Maarel is humaan geneticus in het LUMC. Hier doet hij onderzoek naar de rol van genetica en epigenetica bij de spierziekte FSHD.